Sağ­lık­lı Saç­lar İçin Çörek Otu

Çörek otu daha çok ekmek ve diğer hamur işi ürün­le­ri­ni süs­le­mek için kul­la­nı­lan bir to­hum­dur. Çörek otu, mut­fak­lar­da as­lın­da süs­le­me ha­ri­cin­de fay­da­la­rı ne­de­niy­le de dik­kat çek­me­si ge­re­ken bir ürün. Bin­ler­ce yıl­dır ilaç ya­pı­mın­da kul­la­nı­lan çörek otu­nun ba­ğı­şık­lık sis­te­min­den mide ve sin­di­rim so­run­la­rı­nı gi­der­me­ye kadar pek çok fay­da­sı var­dır diyen Kır­şe­hir uzun çarşı es­naf­la­rın­dan aktar Özgen Öz konu hak­kın­da açık­la­ma­lar­da bu­lun­du. Öz açık­la­ma­sın­da şun­la­rı kay­det­ti; Çörek otu, Ni­gel­la sa­ti­va adlı Asya, Orta Doğu ve Ak­de­niz’e özgü çi­çek­li bir bit­ki­dir. Ay­rı­ca siyah kim­yon ola­rak ad­lan­dı­rıl­sa da kim­yon ile iliş­ki­si yok­tur. Bi­ber­li bir tada sahip olan çörek otu, Hint ve Orta Doğu mut­fak­la­rın­da ba­ha­rat ola­rak kul­la­nı­lır. Toz ha­li­ne ge­ti­ri­le­rek tü­ke­til­di­ği gibi to­hum­la­rı­nın sı­kıl­ma­sıy­la yağı da elde edi­lir. Çörek otu kal­si­yum, demir, çinko, bakır, ti­amin, ni­asin, fos­for ve folik asit içe­rir.
“Çörek otu nasıl kul­la­nı­lır?” so­ru­su son yıl­lar­da daha an­lam­lı hale geldi. Zira son yıl­lar­da yağ ve toz ha­li­ne ge­ti­ri­le­rek de kul­la­nı­lan çörek otu artık sa­de­ce börek, po­ğa­ça gibi yi­ye­cek­le­ri süs­le­mek için ter­cih edil­mi­yor. Türk mut­fa­ğın­da ba­ha­rat ola­rak yine çor­ba­la­rı, sa­la­ta­la­rı ve me­ze­le­ri lez­zet­len­dir­mek için kul­la­nı­lır. Çörek otu ya­ğı­nın ise kı­zart­ma­lar için kul­la­nıl­ma­sı öne­ril­mez. Ye­me­ği­ni­zi yap­tık­tan sonra ilave ede­bi­lir­si­niz. Smo­ot­hie, latte ve çay gibi içe­cek­le­ri­ni­ze de çörek otu yağı ek­le­ye­bi­lir­si­niz. Çörek otu­nun 1 çay ka­şı­ğı kadar tü­ke­til­me­si öne­ri­lir. Çörek otu ya­ğı­nı da yak­la­şık 1 tatlı ka­şı­ğı kadar tü­ke­te­bi­lir­si­niz.Gü­ney­ba­tı Asya, Orta Doğu ve Güney Av­ru­pa’da ye­ti­şen küçük çi­çek­li Ni­gel­la sa­ti­va bit­ki­si­nin mey­ve­le­rin­den elde edi­lir. Çörek otu, zor ik­lim­ler­de ve ko­şul­lar­da ye­ti­şe­bi­lir.Çörek otu ba­ğı­şık­lık sis­te­mi­ni güç­len­dir­me­ye yar­dım eder.Kan­ser­le sa­va­şır­ken yine des­tek­çi­ni­niz ola­bi­lir.Sin­di­rim sis­tem­le­ri so­run­la­rın­dan şiş­kin­lik gi­de­ri­ci bir etki gös­te­rir.An­ti­his­ta­min gibi bir et­kiy­le aler­jik re­ak­si­yon­la­rın azal­tıl­ma­sın­da et­ki­li ola­bi­lir. Özel­lik­le saman nez­le­sin­de aler­jik semp­tom­la­rı iyi­leş­ti­re­bi­lir.Çörek otu ekst­ra­tı içe­ren bir jelin uy­gu­lan­ma­sı akne iyi­leş­ti­ri­ci özel­lik­le gös­te­re­bi­lir.Astım ilaç­la­rı kul­la­nı­lan ki­şi­ler, bu ilaç­la­rın ya­nın­da çörek otu ye­dik­le­rin­de ök­sü­rük, hı­rıl­tı, so­lu­num ve ak­ci­ğer şi­ka­yet­le­rin­de iyi­leş­me gö­rü­le­bi­lir.Yine KOAH has­ta­lı­ğı olan ki­şi­ler­de çörek otu yağı, ak­ci­ğer­le­ri iyi­leş­tir­me­ye yar­dım­cı ola­bi­lir.Di­ya­bet has­ta­la­rı­nın her gün çörek otu ta­ne­le­ri ya da çörek otu yağı tü­ket­me­le­ri kan şe­ker­le­ri dü­zey­le­rin­de denge sağ­la­ya­bi­lir.Ül­se­re sebep ola­bi­len he­li­ko­bak­ter pi­lo­ri en­fek­si­yo­nun­da yine çörek otu tozu tü­ket­mek fay­da­lı ola­bi­lir.
Sağ­lık­lı ki­şi­le­rin kan ba­sın­cı se­vi­ye­si­ni dü­şü­re­bil­di­ği söy­le­nen çörek otu­nun yük­sek tan­si­yon için et­ki­li ol­du­ğu bek­le­mek doğru de­ğil­dir.Sperm sa­yı­sı ve ha­re­ke­ti üze­rin­de de olum­lu so­nuç­lar ver­di­ği be­lir­ti­lir.Çörek otu­nun ya­rar­la­rı için as­lın­da tüm bil­gi­ler ka­nıt­lan­mış de­ğil­dir. Astım, saman nez­le­si, di­ya­bet, yük­sek tan­si­yon, eg­za­ma, kilo verme, adet san­cı­la­rı gibi has­ta­lık­lar ve şi­ka­yet­ler­le il­gi­li de tü­ke­ti­len çörek otu­nun fay­da­la­rı il­gi­li daha çok araş­tır­ma­ya ih­ti­yaç var­dır.Hüc­re­le­rin ser­best ra­di­kal­ler­den ko­ru­yan an­ti­ok­si­dan­lar, çörek otu ya­ğın­da bolca bu­lu­nur. Ti­mo­ki­non bu bi­le­şik­ler­den bi­ri­dir. Bu bi­le­şik ak­ci­ğer­ler için iyi­dir, il­ti­hap ön­le­yi­ci ve ka­ra­ci­ğer ha­sa­rı­nı ön­le­me­ye yar­dım­cı­dır.Çörek otu yağı an­ti-inf­la­ma­tu­var özel­li­ği­ni an­ti­ok­si­dan­lar­dan alır. Vü­cut­ta­ki il­ti­hap­la sa­vaş­ma­ya yar­dım eder­ken kalp has­ta­lık­la­rı, di­ya­bet ve Alz­he­imer gibi kro­nik has­ta­lık­la­rın ris­ki­ni dü­şür­me­de et­ki­li ola­bi­lir. Kan, kolon ve ak­ci­ğer kan­ser­le­ri ris­ki­ni dü­şü­re­bi­le­ce­ği id­di­ası da var­dır. Ancak bu­nun­la il­gi­li bi­lim­sel ve­ri­ye ih­ti­yaç du­yu­lur.Bron­şi­al astım gibi du­rum­la­ra karşı ko­ru­ma sağ­la­ya­rak ak­ci­ğer sağ­lı­ğı­na olum­lu katkı yapar. As­tı­mın so­lu­num yol­la­rı üze­rin­de ya­ra­ta­bi­le­ce­ği il­ti­ha­bı azalt­ma­ya yar­dım­cı ola­bi­lir.
Bazı araş­tır­ma­lar, çörek otu ya­ğı­nın ko­les­te­rol ve kan ba­sın­cı­nı dü­şü­re­rek kalp has­ta­lık­la­rı ris­ki­ni dü­şür­me­siy­le iliş­ki­len­di­ril­miş­tir. Bu iddia yine an­ti­ok­si­dan­la­ra da­yan­dı­rıl­mış­tır.Çörek otu tak­vi­ye­si alan Tip 2 di­ya­bet has­ta­la­rı­nın kan şe­ke­ri se­vi­ye­le­rin­de düşüş ol­du­ğu araş­tır­ma­lar­la sap­tan­mış­tır. Çörek otu ya­ğın­da­ki an­ti­ok­si­dan­la­rın kan şe­ke­ri se­vi­ye­ni­zi dü­zen­le­me­ye yar­dım­cı ola­bi­le­ce­ği be­lir­ti­lir­ken, dü­zen­li kan şe­ke­ri se­vi­ye­si­nin de ideal ki­lo­yu ko­ru­ma­da et­ki­li ol­du­ğu bi­li­nir. Kan şe­ke­ri se­vi­ye­si­ni den­ge­de tut­mak sağ­lık­lı ya­şa­mın bir par­ça­sı­dır. Dü­zen­siz kan şe­ke­ri se­vi­ye­le­ri kalp ve böb­rek has­ta­lı­ğı ris­ki­ni ar­tı­ra­bi­lir. Kısa va­de­de ise ener­ji­ni­zi ve ruh ha­li­ni­zi et­ki­le­ye­bi­lir.
Çörek otu yağı, yaş asit­le­ri açı­sın­dan zen­gin­dir. Bu sağ­lık­lı yağ­lar doy­ma­mış yağ olan omega 6 ve omega 9’dur. Omega 6, saç bü­yü­me­si ve cilt ye­ni­len­me­si­ni sağ­lar­ken; omega 9 ener­ji­ni­zi ar­tı­rıp ruh ha­li­ni iyi­leş­tir­me­ye yar­dım eder.
Ha­fı­za ve odak­lan­ma ko­nu­sun­da da et­ki­li ola­bi­le­ce­ği söy­le­nir. Küçük öl­çek­li bir araş­tır­ma­da çörek otu ya­ğı­nın ha­fı­za, dik­kat ve biliş ile il­gi­li olum­lu et­ki­le­ri ola­bi­le­ce­ği be­lir­til­di.
Araş­tır­ma­la­ra göre, çörek otu yağı an­tip­so­ri­atik içe­ri­ği sa­ye­sin­de sedef has­ta­lı­ğı ve akne te­da­vi­sin­de fay­da­lar sağ­lar. Ancak daha çok araş­tır­ma­ya ih­ti­yaç var­dır. Tı­kan­mış gö­ze­nek­le­rin açıl­ma­sı­na ve yağlı cilt­ler­de yağı kont­rol et­mek­te iyi ola­bi­lir. A, B ve C vi­ta­mi­ni içe­ren çörek otu yağı, cil­din ne­mi­ni ko­ru­ma­sı­na yar­dım­cı olur. Cilde sağ­lık­lı bir es­nek­lik ka­zan­dı­rır. Sağ­lık­lı yağ asit­le­riy­le bir­lik­te yaş­lan­may­la be­lir­gin­le­şen yüz çiz­gi­le­ri­ni iyi­leş­tir­me­ye katkı sağ­lar.
A vi­ta­mi­ni, amino asit­ler ve yağ asit­le­ri cilt hüc­re­le­ri­ni ye­ni­le­mek için bir­lik­te ça­lı­şır­lar. Çörek otu yağı, za­man­la cilt­te gö­rü­le­bi­len renk de­ği­şim­le­ri­nin önüne ge­çe­bi­lir. (Nurten Ceylan)