Or­yan­ti­ring Mü­sa­ba­ka­la­rı Son Buldu

19 Mayıs Ata­türk’ü Anma, Genç­lik ve Spor Bay­ra­mı Gen­lik Haf­ta­sı Et­kin­lik­le­ri kap­sa­mın­da kent park­ta genç­le­rin ka­tı­lım­la­rı ile Genç­ler Arası Or­yan­ti­ring mü­sa­ba­ka­la­rı dü­zen­len­di.
Or­yan­ti­ring; ha­ri­ta ve pu­su­la yar­dı­mıy­la yön bul­ma­yı içe­ren, za­ma­na karşı ya­pı­lan bir doğa spo­ru­dur.
Or­yan­ti­ring; ha­ri­ta ve pu­su­la yar­dı­mıy­la yön bul­ma­yı içe­ren, za­ma­na karşı ya­pı­lan bir doğa spo­ru­dur.
Fark­lı arazi ko­şul­la­rın­da ya­pı­la­bil­se de ge­nel­lik­le or­man­lık ara­zi­de ya­pıl­ma­sı ter­cih edil­mek­te­dir. Çoğu ül­ke­de fe­de­ras­yon­lar ha­lin­de ör­güt­len­miş­tir ve be­lir­li ku­ral­lar çer­çe­ve­sin­de ger­çek­leş­ti­ri­lir.
Or­yan­ti­ring spo­run­da ha­ri­ka okuma be­ce­ri­si, ha­ri­ta sem­bol­le­ri­ni bilme, hızlı ve da­ya­nık­lı ko­şa­bil­me, hızlı dü­şü­ne­bil­me gibi bir çok üst se­vi­ye özel­lik ge­rek­mek­te­dir.
Ha­ri­ta sem­bol­le­ri­ni gör­mek ve an­lam­la­rı­nı öğ­ren­mek or­yan­ti­ring sporu için ol­maz­sa ol­maz­lar­dan­dır.
OR­YANTİRİNG OYUN KU­RAL­LA­RI
HEDEF BAY­RA­ĞI
Or­yan­ti­ring­de spor­cu­lar ken­di­le­ri­ne ve­ri­len ya­rış­ma böl­ge­si­nin ha­ri­ta­sın­da be­lir­til­miş he­def­le­re ( tu­run­cu beyaz renk­li fe­ner­ler ) sı­ra­sıy­la ve en kısa sü­re­de ulaş­ma­ya ça­lı­şır­lar. Kont­rol nok­ta­la­rın­da tu­run­cu-be­yaz bay­rak­lar bu­lu­nur. Ya­rış­ma­cı­lar bay­ra­ğın ya­nın­da­ki zım­ba­yı el­le­rin­de­ki fişe (kont­rol kartı) ba­sa­rak kont­rol nok­ta­sı­na ulaş­tık­la­rı­nı ka­nıt­lar­lar. Bazı ya­rış­ma­lar­da zımba ve kont­rol kartı ye­ri­ne elekt­ro­nik bir sis­tem de kul­la­nıl­mak­ta­dır. İki hedef ara­sın­da hangi yolu iz­le­ye­ce­ği­ne ya­rış­ma­cı kendi karar verir.
Amaç he­def­le­ri en kısa sü­re­de ta­mam­la­mak­tır. Tüm he­def­le­re ula­şa­ma­yan­lar ge­nel­lik­le dis­ka­li­fi­ye edi­lir. Ya­rış­ma­cı­la­rın bir­bi­ri­ni iz­le­me­me­si için ge­nel­lik­le bir­kaç da­ki­ka aray­la çıkış ve­ri­lir.
Ya­rış­ma­cı­lar par­kur bo­yun­ca kar­şı­laş­sa­lar dahi bir­bir­le­ri­ni iz­le­me­le­ri ya­sak­tır.
OR­YANTİRİNG ARAÇ­LA­RI
HARİTA: Or­yan­ti­ring ha­ri­ta­sı, to­pog­ra­fik ha­ri­ta­nın üze­ri­ne bitki ör­tü­sü, ka­ya­lar, küçük çukur ve tüm­sek­ler, kuru dere ve sel ya­tak­la­rı, su ka­nal­la­rı, elekt­rik tel­le­ri, evler vb. un­sur­la­rın işa­ret­len­me­siy­le oluş­tu­ru­lur.
Ölçek ge­nel­lik­le 1:5.000 – 1:25.000 ara­lı­ğın­da olur. Eş­yük­sel­ti eğ­ri­le­ri, ara­zi­de­ki ay­rın­tı­la­rın gö­rül­me­si­ne imkân ve­recek şe­kil­de 5 ila 25 metre sık­lı­ğın­da çi­zi­lir. Ha­ri­ta, ya­rış­ma­yı dü­zen­le­yen­ler ta­ra­fın­dan ha­zır­la­na­rak spor­cu­la­ra ya­rış­ma ön­ce­sin­de ve­ri­lir.
Kont­rol kartı: Kont­rol nok­ta­la­rı­na git­tik­le­ri­ni ka­nıt­la­ma­la­rı için spor­cu­la­ra ya­rış­ma ön­ce­sin­de ve­ri­lir. Ya­rış­ma­cı­lar kont­rol nok­ta­la­rın­da­ki zım­ba­la­rı bu karta basar.
Pu­su­la: Ha­ri­ta­nın doğru yo­rum­lan­ma­sı ve ker­te­riz alma ama­cıy­la yay­gın ola­rak kul­la­nıl­mak­la bir­lik­te zo­run­lu de­ğil­dir. Gerek tec­rü­be­li ge­rek­se acemi sp­ro­cu­la­rın sa­de­ce ha­ri­ta ile or­yan­ti­ring yap­ma­sı müm­kün­dür. Or­yan­ti­ring pu­su­la­la­rı ha­ri­tay­la bir­lik­te kul­la­nı­la­bil­me­si için şef­faf ta­ban­lı ya­pı­lır­lar. Par­mak pu­su­la­sı tek elde ha­ri­ta ile ta­şı­na­bil­me­si için par­ma­ğa ta­kı­la­bi­len pu­su­la ti­pi­dir.
GİYİM: Kolay ku­ru­yan sen­te­tik ku­maş­lar ter­cih edi­lir. Kol­la­rın ve özel­lik­le ba­cak­la­rın çalı ve di­ken­ler­den ko­run­ma­sı için uzun kollu ti­şört ve pan­to­lon gi­yi­lir. Böy­le­ce do­ğa­da bu­lu­nan kene gibi za­rar­lı bö­cek­le­rin ısır­ma­sı­na karşı da ko­ru­ma sağ­la­nır. Çalı ve di­ken­ler­den daha iyi ko­run­mak için toz­luk da kul­la­nı­la­bi­lir.
Ayak­ka­bı­lar: Ko­şu­ya uygun ve ze­mi­ni iyi tutan her­han­gi bir spor ayak­ka­bı­sı kul­la­nı­la­bi­lir. Or­yan­ti­ring için özel üre­ti­len çi­vi­li ayak­ka­bı­lar da bu­lun­mak­ta­dır
OR­YANTİRİNG OYUN TÜR­LERİ
Ulus­la­ra­ra­sı Or­yan­ti­ring Fe­de­ras­yo­nu’nun kabul et­ti­ği dört or­yan­ti­ring di­sip­li­ni var­dır:
Koşu En yay­gın or­yan­ti­ring bran­şı­dır. Yü­rü­ye­rek veya ko­şa­rak ya­pı­la­bi­lir.
Dağ bi­sik­le­ti: Ku­ral­la­rı koşu or­yan­ti­rin­gi­ne ben­zer. Me­sa­fe­ler çoğu kez daha uzun, ha­ri­ta öl­çe­ği daha bü­yük­tür. Ya­rış­ma­cı­lar ha­ri­ta­la­rı­nı gi­do­na tut­tu­rur­lar.
PATİKA: Özel­lik­le en­gel­li­le­re yö­ne­lik, hız un­su­ru­nun geri plana iti­lip ha­ri­ta okuma un­su­ru­nun vur­gu­lan­dı­ğı or­yan­ti­ring bran­şı­dır. Te­ker­lek­li san­dal­ye ile ka­tı­lan bir spor­cu ile ko­şa­bi­len bir spor­cu eşit ko­şul­lar­da ya­rı­şa­bi­lir. Bun­lar dı­şın­da, ya­pıl­dı­ğı ara­zi­ye, ku­ral­la­rı­na, za­ma­na göre pek çok or­yan­ti­ring türü var­dır:
SKOR OR­YANTİRİNGİ: Amaç, be­lir­le­nen sü­re­de azami sa­yı­da hedef bul­mak­tır. Zaman dol­du­ğun­da takım ya da bi­rey­le­rin bul­du­ğu hedef sa­yı­sı­na göre puan de­ğer­len­dir­me­si ya­pı­lır.
BAY­RAK OR­YANTİRİNGİ: Ta­kım­lar ha­lin­de ya­pı­lır. Her ya­rış­ma­cı bul­ma­sı ge­re­ken he­de­fe ulaş­tı­ğın­da aynı ta­kım­dan başka bir spor­cu son­ra­ki he­de­fi bul­mak için çıkar.
GECE OR­YANTİRİNGİ: Ka­ran­lık­ta, kafa lam­ba­sı gibi bir ay­dın­lat­ma aracı ile ya­pı­lır.
Park or­yan­ti­rin­gi: Şehir için­de­ki park, kam­püs vb. yeşil alan­lar­daya­pı­lır.
Şehir içi or­yan­ti­ring ya­rış­ma­la­rı İstan­bul’daki Ka­pa­lı­çar­şı gibi la­bi­ren­tim­si me­kân­lar­da da ya­pı­la­bil­mek­te­dir.
Bu tür ya­rış­ma­lar or­yan­ti­ring me­rak­lı­la­rı­na fark­lı bir de­ne­yim sun­du­ğu gibi, bu doğa spo­ru­nu şehir içine ta­şı­ya­rak daha po­pü­ler hale ge­tir­mek­te ve kit­le­le­re ta­nıt­mak­ta­dır.
Ma­ce­ra ya­rış­la­rı: Or­yan­ti­ring, ma­ce­ra ya­rış­la­rı­nın önem­li bir öge­si­dir. Bu an­lam­da ma­ce­ra ya­rış­la­rı­nı or­yan­ti­ring spo­ru­nun fark­lı şe­kil­ler­de (bi­sik­let, kano, tır­ma­nış vb.) ve çok daha zor fi­zik­sel ve ruh­sal şart­lar­da ya­pı­la­nı ola­rak ta­nım­la­ya­bi­li­riz.
DAĞ MA­RA­TO­NU (DAĞ AŞMA YA­RIŞ­MA­SI): Or­yan­ti­rin­ge göre daha geniş ve daha sarp ara­zi­de ya­pı­lan bir da­ya­nık­lı­lık spo­ru­dur. Bir gün­den uzun sü­re­bi­lir. Ya­rış­ma­cı­lar be­lir­li kamp mal­ze­me­le­ri­ni ta­şı­mak zo­run­da­dır.
TÜRKİYE’ DE OR­YANTİRİNG
Or­yan­ti­ring Tür­ki­ye’de as­ker­ler, po­lis­ler, iz­ci­ler, üni­ver­si­te­le­rin spor bö­lüm­le­ri gibi kendi iç­le­ri­ne ka­pa­lı çev­re­ler­de 1970’li yıl­lar­dan beri ya­pıl­mak­ta­dır.
Or­yan­ti­ring‘in tüm dün­ya­da ol­du­ğu gibi Tür­ki­ye’de de yay­gın­laş­ma­sı­nı, her yaş­tan, her cins­ten ve her mes­lek­ten in­san­lar ta­ra­fın­dan ya­pı­lır hale gel­me­si­ni arzu eden bir grup spor­se­ver ilk kez 5 Ara­lık 1999 ta­ri­hin­de bir araya gel­miş­tir.
Her iki haf­ta­da bir dü­zen­li ola­rak ya­pı­lan et­kin­lik­le­rin 74’ncüsü 27 Nisan 2003 ta­ri­hin­de ger­çek­leş­ti­ril­miş­tir.
Bu et­kin­lik­ler­den her yıl dört ta­ne­si ilk­ba­har, yaz, son­ba­har ve kış ku­pa­sı ola­rak ya­rış­ma şek­lin­de or­ga­ni­ze edil­mek­te­dir.
ORİEN­TE­ERİNG YA­RI­ŞI NASIL YA­PI­LIR:
Ön­ce­den özel ha­ri­ta­sı çı­ka­rıl­mış olan bir ara­zi­de di­ye­lim 15 tane kont­rol nok­ta­sı yer­leş­ti­ril­miş olsun. Nok­ta­lar bir ori­en­te­ering bay­ra­ğı (ka­vu­ni­çi-be­yaz 30c­m­x30m eba­dın­da) ve bir zım­ba­dan oluş­mak­ta. Bu nok­ta­lar ha­ri­ta­da işa­ret­li. Ya­rış­ma­cı­nın gö­re­vi start al­dık­tan sonra bu nok­ta­la­rı ha­ri­ta oku­ya­rak, pu­su­la kul­la­na­rak bul­mak ve en kısa za­man­da bitiş nok­ta­sı­na gel­mek.
Doğru nok­ta­yı bul­du­ğu­nuz anda eli­niz­de­ki kont­rol kar­tı­nın il­gi­li ku­tu­su­nu o nok­ta­da­ki zımba ile de­li­yor­su­nuz. 15 nok­ta­yı da buldu ise­niz yani eli­niz­de­ki kar­tın üze­ri­ne 15 nok­ta­nın zım­ba­sı­nı bastı ise­niz bitiş nok­ta­sı­na gel­di­ği­niz­de ha­kem­ler sizin nok­ta­la­rı bulup bul­ma­dı­ğı­nı­zı el­le­rin­de­ki anah­tar kart­tan kont­rol edi­yor­lar.
Bu iş­le­mi en kısa sü­re­de yapan ka­za­nı­yor.
(Haber Merkezi)