Mide kanseri dünyada en sık görülen 4. kanser türü kabul edilmektedir. Türkiye’de ise her yıl yaklaşık 20 bin kişi mide kanserine yakalanmaktadır. Çocukluktan başlayan bilinçsiz beslenme alışkanlığının yanı sıra; sigara- alkol tüketiminin de tetiklediği mide kanseri Kırşehir İl Sağlık Müdürlüğü bilgi verdi. Kırşehir İl Sağlık Müdürlüğü’nce yapılan açıklamalarda ifadelerine yer verildi: “Tüm kanserler arasında en sık karşılaşılan 4. kanser olan mide kanseri, midenin herhangi bir bölgesine yerleşen ve genellikle lenf bezleri, karaciğer, akciğer gibi organlara yayılabilen özelliktedir. Mide kanseri çeşitli nedenlerden dolayı mide mukozasında kötü huylu tümörlerin gelişmesi sonucunda gerçekleşir. Ülkemizde en çok rastlanan kanserler arasında yer alan mide kanseri her yıl dünyada 800 bin kişinin hayatını kaybetmesine yol açmaktadır. Erkeklerde, kadınlara oranla daha sık rastlanan mide kanseri, son yıllarda teknolojideki gelişmeler sayesinde erken teşhis edilip, doğru tedavi uygulamaları ile kontrol altına alınabilmektedir. Uzman kontrolü ve doğru beslenme ile mide kanserinden korunmak ve kurtulmak mümkün hale gelmektedir.
MİDE KANSERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Mide kanseri erken dönemde hiçbir belirti vermeyebilir. Mide kanserinin belirtileri arasında ilk göze çarpan hazımsızlık ve şişkinliktir. Etli gıdalara karşı isteksizlik de mide kanseri belirtileri arasındadır. Mide kanserinin ileriki safhalarında ise; karın ağrısı, bulantı, kusma, yemek yedikten sonra şişkinlik, kilo kaybı görülmektedir. Özellikle daha önce benzer şikâyetleri olmayan 40 yaş üstü hastaların hazımsızlık ve kilo kaybını mutlaka önemsemeleri gerekir.
Mide kanseri belirtileri, hastalığı erken evrede yakalamak adına çok önemlidir. Çeşitli sindirim sistemi bozuklukları, mide bölgesinde ağrı ve hazımsızlık şikayetlerini fark eder fark etmez uzman doktor kontrolüne başvurmak, mide kanserini erken evrede yakalamak için çok önemlidir.
Mide kanseri belirtilerini kısaca şöyle sıralayabiliriz.
Asidite ve geğirme: Mide asidinin yükselmesi ve geğirme sorunu mide kanseri vakalarında çok sık karşılaşılan belirtilendir. Ancak bu şikâyetleri yaşana herkesin mide kanseri olacağı anlamına gelmez.
Doluluk hissi: Mide kanserinin belirgin belirtilerinden biri de yemek yerken normalden daha erken fazla doymuş hissetmektir. Uzun süren doluluk hissi, kilo kayıplarına neden olabilir.
Kanama ve yorgunluk: Mide kanseri erken dönemde mide içinde kanamaya neden olabilir. Sürekli kanama da anemiye neden olabilir. Kırmızı kan hücrelerinizin azalması ile birlikte daha soluk görünmeye, nefes nefese kalmaya başlayabilirsiniz. Bazı vakalarda kan kusmak da görülebilir.
Kan pıhtıları:Mide kanseri olan kişilerde kan pıhtısı olma oranı daha yüksektir. Bu nedenle ani göğüs ağrısı, nefes darlığı ve bacakların şişmesi durumunda acil olarak kanın pıhtılaşmasını önlemek gerekir. Buru durumda vakit kaybetmeden uzman bir doktora başvurmak gerekir.
Bulantı ve yutma güçlüğü: Mide kanseri belirtileri arasında bulantı ve yutma güçlüğü hissi oldukça önemlidir. Mide kanseri olan kişilerin yarısından fazlasında görülen en belirgin belirtilerden ikisidir. Bu semptomlara mide ya da göğüs kemiğinin altındaki ağrı da eşlik eder.
İleri evre mide kanseri belirtileri: Mide kanseri ilerlediğinde dışkıda kan görülmesi, batında sıvı olması, iştahsızlık ve kilo kaybı belirtilerle karşılaşılabilir.
Mide kanseri bazen hiçbir belirti vermeden, sinsice ilerleyebilir. Belirtiler geç dönemlerde görüldüğünde, hasta cerrahi müdahale şansını kaybetmiş olabilir. Bu nedenle erken teşhis mide kanseri için çok önemlidir.
MİDE KANSERİ NEDEN OLUR?
Mide kanserinin pek çok nedeni olabilir. Mide kanseri sindirim sistemi organlarından herhangi bir parçasında gelişebilir ve yayılabilir. Sindirim sürecinde yer alan tüm organları etkileyen davranışlar ve risk faktörleri mide kanserini de tetikleyebilir. Bunlar şöyle sıralanabilir;
Beslenme şekli: Mide kanseri nedenlerinin en önemlisi, yanlış beslenme alışkanlıklarıdır. Özellikle mangalda pişmiş et ve benzeri gıdalar, aşırı tuzlanmış ve salamura yapılmış sebzeler, işlenmiş gıdalar mide kanserinin oluşmasına zemin hazırlar. Mide kanserinden korunmanın en iyi yolu ise Akdeniz tipi beslenme tarzını benimsemektir. Organik ve taze meyve sebzeler mide kanserine karşı koruyucudur.
Enfeksiyonlar: Mide kanserine neden olan önemli bir faktör de H.plori enfeksiyonudur.
Mide kanseri vakalarının %65-85’inde H.plori enfeksiyonu görülmüştür. H.plori enfeksiyonlu olguların %2’sinde de mide kanserine rastlanmaktadır.
Sigara ve Alkol: Önlenebilir bir mide kanseri nedeni ise sigaradır. Özellikle alkol ile birlikte tüketildiğinde mide kanseri olma olasılığını arttırmaktadır. Sigara ve alkolden uzak durarak mide kanseri olma riski düşürülebilir.
Genetik: Mide kanserinde de diğer tüm kanserlerde de olduğu gibi genetik faktörler önemlidir. Mide kanseri vakalarının %10’unda genetik faktörler öne çıkar.
MİDE KANSERİ NASIL ANLAŞILIR? TANISI NASIL KONULUR?
Mide kanserinde erken teşhis tedavinin başarısı için çok önemlidir. Bu nedenle midesinde sorun yaşayan kişilerin erken dönemde uzman doktorlar kontrolünde endoskopi ile takip edilmesi çok önemlidir. Endoskopi uygulaması ile doktorunuz ışıklı bir kamerası bulunan uzun bir tüp ile yemek borunuzu, midenizi ve ince bağırsağın ilk kısımlarını gözlemleyebilir. Anormal görünen kısımlar var ise kesin bir tanı için biyopsi alınır. Endoskopinin uygun kullanımı ile hastalığı erken evrede yakalamak mümkündür. Endoskopi dışında kontrastlı grafiler ve bilgisayarlı tomografi mide kanseri tanısını sağlayan diğer önemli tanı yöntemleridir.
Mide kanserinin evresini belirlemek ve diğer organlara yayılıp yayılmadığı görmek için iler testilere ihtiyaç duyulur. Bu testler aynı zamanda hasta için en uygun tedaviyi belirlemek için de gereklidir. Mide kanserinin büyüklüğünü ve yerini saptayan Bilgisayarlı Tomografi (BT), kanserin yayılıp yayılmadığını kontrol eden Laparoskopi ve MR, PET-BT, Böbrek ultrason çekimi, göğüs röntgeni gibi testler uygulanabilir.
MİDE KANSERİ ÇEŞİTLERİ
Mide kanseri tanısı ile kanserin tipi belirlendikten sonra uygulanacak tedaviye karar verilir. En sık görülen mide kanseri türü ise adenokarsinomdur. Mide kanseri çeşitlerini ise aşağıdaki şekilde açıklayabiliriz;
Adenokarsinom: Her 100 mide kanserinden 95’i adenokarsinomdur. Mide kanserinin esık görülen tipi olan adenokarsinom mide astar bezi hücrelerinde başlar.
Skuamöz hücre kanseri: Adenokarsinoma ile aynı şekilde tedavi edilen Skuamöz hücre kanseri mide astarını oluşturan bez hücreler arasındaki cilt hücresi benzeri hücrelerdir.
Mide lenfoması: Mide lenfoması çok nadir görülmekle birlikte mide diğer mide kanserlerinden farklıdır.
Gastrointestinal stromal tümörler (GIST):Nadir görülengastrointestinal stromal tümörler (GIST) iyi huylu ya da kötü huylu olabilirler. Bu kanser türü sindirim (gastrointestinal) sistem organlarını destekleyen bağ dokusu hücrelerinde ve çoğunlukla da midede görülür.
Nöroendokrin tümörler (NETs):Nöroendokrin tümörler (NETs) iyi huylu ya da kötü huylu (kanser) olabilir. Nadir olarak görülen bu kanser tipi genellikle sindirim sisteminde hormon üreten dokularda büyürler.
MİDE KANSERİ TEDAVİSİ NASIL YAPILMAKTADIR?
Mide kanseri tanısı ile kanserin tipi belirlendikten sonra uygulanacak tedaviye karar verilir. Mide kanseri tedavisi multi disipliner yaklaşımı gerektirmektedir. Uzman ekip çalışması ve dam donanımlı bir hastane ile başarı sağlanabilmektedir. Mide kanseri tedavisinde kansere neden olan tümörün uygun şekilde çıkarılması tedavinin en önemli kısmını oluşturur. Erken evrede yapılan başarılı cerrahi operasyonlar hastanın yaşam süresi açısından çok önemlidir. Ameliyatla hastanın midesinin bir bölümü ya da tümü alınabilir. Midesinin tümü alınan hastalarda, bağırsaktan yeni mide yapılır ve hasta bundan sonraki yaşamını normal bir şekilde devam ettirebilir. Bu şekilde yaşayan hastalara az ve sık yemeyi gerektiren diyet önerileri sunulur. Bazı hastalarda mide alındıktan sonra kanserin şekline göre doktorun belirlediği şekilde ışın ya da ilaç tedavisi uygulanabilir.
MİDE KANSERİNDE HİPERTERMİ TEDAVİSİ
Mide kanserinin evresine göre değişiklik gösteren tedaviler sırasında eğer tümör lenf bezlerine sıçramış ise mutlaka kemoterapi uygulanır. Özellikle ikinci evreden başlayan mide kanserinde operasyon öncesi verilen kemoterapi tedavisi, operasyon sonrasındaki etkinliği arttırmak için çok önemlidir. Ayrıca mide kanseri tedavisinde “Hipertermi” adı verilen sıcak kemoterapi uygun hastalarda başarılı sonuçlar alınmasını da sağlıyor. Hipertermi denilen sıcak kemoterapi aslında son 20- 30 yıldır uygulanan bir tedavi yöntemi. İlk kez kadın kanserleri üzerinde uygulanan yöntem son dönemlerde kalın bağırsak ve mide kanserlerinde de sık sık uygulanıyor.
MİDE KANSERİ AMELİYATI
Yaklaşık 2-5 saat süren mide ameliyatı sırasında midenin büyük bir kısmı veya tamamı alınmaktadır. Mide ameliyatı sonrası hastanın sık aralıklarla, küçük porsiyonlarla beslenmesi ve besinleri çok iyi çiğneyerek yutması önerilir. Mide kanseri ameliyatı ve tedavisi sonrası, düzenli kontrollere devam edilmelidir.
MANGALDA ET VE TÜTSÜLENMİŞ YİYECEKLER MİDE KANSERİNE NEDEN OLUR MU?
Mangalda et çok sevilse de etin yanacak derecede pişmesi ve marine ederken fazla tuz kullanılması etin kanserojen bir gıdaya dönüşmesine neden olur. Özellikle doğu bölgelerinde tütsülenmiş yiyeceklere daha sık rasatlarız. Tütsülenmiş et, balık, peynir, salamura besinler, çiğ tüketilen et, nitrat tuzları içeren yiyecekler, konserve ve hazır gıdalar sizi mide kanserine doğru sürükleyebilir.
SICAK ÇAY MİDEYİ NASIL ETKİLER?
Çay genellikle sıcak olarak tüketilse de çok sıcak içilmesi durumunda yemek borusu ve mide mukozasının üzerinde tahrişe neden olur. Bu tahriş de kansere zemin hazırlar. Sıcak çay, Karadeniz ve Doğu Karadeniz bölgesindeki mide kanserlerinde sıklıkla karşılaşılan nedenlerden biri.
SİGARA VE MİDE KANSERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ NEDİR?
Mide kanseri sigara kullananlarda daha çok görülür. Bununla birlikte mide kanseri; midesinde polip bulunanlarda, helikobakter pilori enfeksiyonu olan veya tütsülenmiş gıda ve turşu gibi yiyecekleri çok fazla tüketen özellikle Asya toplumlarında daha sık görülen bir kanser türüdür. Ama insanların taze sebze meyveye ulaşımının fazla olduğu yerlerde mide kanserinin sıklığı düşmektedir.
GASTRİT VE ÜLSER KANSERE DÖNÜŞÜR MÜ?
Helicobacter pylori enfeksiyonu gastrit ve ülsere neden olduğu gibi mide kanseri nedenlerinden biridir. Gastrıt ve ülser durumlarında mutlaka bu bakterinin ortadan kaldırılması gerekir. Ayrıca sigara ve alkol kullanımından da mide kanserinden korunmak adına uzak durulmalıdır. İçtiğiniz sudaki çinko ve kurşun oranı mide kanserine neden olan önemli bir etkendir. Ayrıca soluduğunuz havadaki talk ve asbestoz gibi çevresel faktörler de risk faktörleri
MİDE KANSERİ HASTALARINDA AĞIZ KOKUSU OLUR MU?
Mide kanseri olan kişilerin mide çıkışlarında ölü bir doku ortaya çıkmaktadır. Bu ölü dokunun olduğu yerde ise, buradan beslenmeye başlayan bakteriler türemektedir. Bu durum aşırı derecede kötü bir kokuya neden olmaktadır. Ancak, mide kanseri ağız kokusu yapacak kadar ilerlemişse, mutlaka öncesinde başka bulgular da vermiş demektir. Bu nedenle, ağzı kokan kişi, bu kokunun sebebinin mide kanseri olduğunu düşünüp, endişe etmemelidir.
MİDE KANSERİ İÇİN KEMOTERAPİYE NASIL HAZIRLANILIR?
Tedavi sürecinde bir destekçinin olması önemlidir. Özellikle kemoterapi günlerinde bir destekçinin bulunması hijyene dikkat edinilmesi, saçların döküleceğinden dolayı kısa keserek kemoterapi sürecine hazırlanılmalıdır.
MİDE KANSERİ AMELİYATINDAN SONRA İYİLEŞME SÜRECİ NE KADAR SÜRER?
Mide ameliyatları sonrası yeni bir beslenme şekline uyum sağlamak zaman alabilir. Bu süre zarfında karın krampları rahatsız edici bir boyutta yaşanabilir. Genellikle mide kanseri ameliyatı sonrası iyileşme sürecinde 1 aylık bir zaman dilimi sonrasında onkolojik tedaviler alınabilecek duruma gelinmektedir.” (Ufuk Tufan DOĞAN)
