Anafartalar Grubu Komutanı Kurmay Albay Mustafa Kemal Bey, 9/10 Ağustos 1915 Gece Taarruzuyla Düşmanın Karşısına Süngüyle Çıktı Ve Onları Darmadağın Etti
25 Nisan 1915 günü başlayan büyük kara taaruzlarının sonuncusu, Anafartalar Savaşı’nda gerçekleşti. Müttefik Ordular Komutanı General Hamilton’un son büyük taarruzu olan Anafartalar Savaşı, Mustafa Kemal’in komutanlık yeteneğiyle hüsrana uğratıldı ve General Hamilton’un da bölgeden alınmasına neden oldu. Bu başarıdan sonra büyük tarruzlar durdu. 9 Ocak 2016’ya kadar siper savaşlarına dönüldü. Atatürk bu savaşta sağ göğsünden şarapnelle yaralanarak gazi oldu.
KUŞATMA HAREKATI
General Hamilton, Seddülbahir ve Arıburnu’nda başarılı olamayınca yeni bir cephe açarak Çanakkale Boğazı’nı, geriden sarkma suretiyle ele geçirme plânı yaptı. Plâna göre General Hamilton, Büyük ve Küçük Kemikli Burunları arasında yeralan Suvla sahillerine birliklerini çıkaracak, Anafartalar’da üçüncü bir cephe açma suretiyle, Türkleri beklemediği bir yerden vuracaktı. Hamilton plânı başarıyla uygularsa Conkbayırı ve Koçaçimentepe blokunu ele geçirerek buradan ilerleyecek ve Çanakkale Boğazı’nı kontrol ettikten sonra aşağıya ilerleyecek ve çemberle kuşatılmış olan Türk ordusunu imha edecekti. Bu amaçla da, 9. İngiliz Kolordusu’nu, 6-7 Ağustos gecesi karanlıktan yararlanarak bölgeye çıkartır. Bu taarruzu öğrenen 5. Ordu Komutan Limon von Sanders Paşa, Saros Grup Komutanına 7. ve 12. Tümenlerle süratle, Anafartalar kesimine gitmesini ve karaya çıkan İngiliz birliklerine 8 Ağustos sabahı erkenden taarruz edilmesi emrini verir. Anafartalar Müfrezesi Komutanı Yarbay Vilmer’e de, Saros’dan iki tümenin gelişine kadar, İngilizlerin ilerleyişine engel olunmasını emreder.
ŞAŞKINA DÖNDÜLER
5’nci Ordu Komutanı Liman von Sanders, bundan sonra, Kurmay Albay Mustafa Kemal’i, 8 Ağustos 1915 günü saat 21.45’de, Anafartalar Grup Komutanlığına atar. Anafartalar Grup Komutanı Mustafa Kemal, 9 Ağustos sabahı, 12. Tümenle 9. İngiliz Kolordusuna. 7. Tümenle de Anzak Kolordusu ile işbirliği yapmasına engel olmak amacıyla, Damakçılık Bayırı yönünde saldırıya geçer. Her iki tümenin saldırıları da başarılı olur. İngiliz birlikleri, beklemedikleri bu karşı Türk taarruzu ile şaşkına dönerek, ağır kayıplar verirler. Birinci Anafartalar Muharebeleri olarak adlandırılan bu harekât sonunda, durum değerlendirmesi yapan Mustafa Kemal şöyle der: “Gerçekte, düşmanın bir kolordusunu zayıf bir tümenimle Kireçtepe-Azmak arasında yenmiş, Tuzla Gölü’ne kadar takip ederek orada tesbit etmiştim.”
10 AĞUSTOS SABAHI DOĞAN GÜNEŞ
Diğer taraftan yeni çıkan birliklerle güçlendirilen 9. İngiliz Kolordusu, Anafartalar yönünde iki kanat harekâtı daha denediyse de başarılı olamaz. Ancak, Türkler açısından bu bölgede durum, savunulması açısından güç bir durumdur ve acilen tedbir alınması gerekmektedir. Tehlikeli durumu düzeltmek için Liman von Sanders, Kuzey Grubundaki 8. Tümeni iki alayla takviye ederek, Anafartalar Grup Komutanı Mustafa Kemal’in emrine verir. Tümen karargâhına 9-10 Ağustos gecesi gelen Grup Komutanı Mustafa Kemal, takviyeli 8. Tümeni 10 Ağustos sabahı karanlıkta, sadece süngü kullanarak hücuma geçirir. İngilizlere çok ağır kayıplar verdirilerek harekâtı başarıyla sonlandırır. Daha sonra, savunma yapılabilecek ek arazinin ele geçirilmesi harekâtı sürer. Bu da başarılı olunca birlikler savunma pozisyonuna geçer…
BÜYÜK TAARRUZLAR SON BULDU
Bu başarıdan sonra artık bölgede büyük taarruzlar son bulur. Her iki taraf da siper savaşlarıyla 9 Ocak 1916’ya kadar bölgede kalırlar. İngilizler, iklim şartlarının da ağırlaşması üzerine daha fazla başarı elde edemeyeceklerini de hesaba katarak, Ekim ayından itibaren bölgeyi boşaltma hazırlıklarına başlarlar. General Hamilton da görevden alınır. İngiliz ve Fransızlar, 9 Ocak 1916 günü bölgeden tamamen çekilirler. Bu savaşta Mustafa Kemal’in komutanlık yeteneği çok büyük bir harekâtı bertaraf ettirir. Tarihi zaferi tarihe yazdırır. Eğer başarılı müdahale olmasaydı, savaş bu son hücumda kaybedilebilirdi.
MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN ZAFERE İLİŞKİN SÖZLERİ
‘Kanlarını emiyorlar’
Anafartalar Grup Kumandanı Albay Mustafa Kemal Bey tarafından, 12 Ağustos 1915 günü Beşinci Ordu Komutanlığı’na gönderilen telgrafta savaşın hangi şartlarda yapıldığı bildirilir: “Kireçtepe karşısında bulunan düşman, sağ kanadında tahkimatla meşgul oluyor. Lalebaba civarında bir buçuk tabur kadar tahmin edilen bir kuvvet, Pınartepe sırtı gerisinden gözüktüğü bir topçumuz tarafından ateşimizle dağıtıldı. Ve Kükürtlüpınar ağaçlıklarıyla Sülecek civarında kuvvetli keşif kollarımız düşmana baskın yaparak, her iki taraftan ikişer esir ile döndükleri ve bu esirIerin ifadesinden, düşmanın manen ve maddeten bozuk olduğu ve yiyecek kıtlığından başka, susuzluktan bileklerini ısırarak kanlarını emdikleri anlaşılmıştır.”
‘İngilizlerin kayıpları büyük’
22 Ağustos 1915, Anafartalar Grup Kumandanı Albay Mustafa Kemal Bey’den 5. Ordu Komutanlığı’na: “Bugün yaptığım gözlemlere göre İngilizlerin zayiatı çok fazladır. Buradaki İngiliz kuvvetlerinin bundan sonra faal bir hareket beklemiyorum.”
MAREŞAL FEVZİ PAŞA KARDEŞİNİ ŞEHİT VERDİ
Ağustos sıcağında geçen Anafartalar Şavası sırasında Atatürk ve İsmet Paşa döneminde aralıksız 23 yıl Genelkurmay Başkanlığı yapan Mareşal Fevzi Paşa’nın kardeşi de şehit olur. Atatürk’ün emrinde savaşmaktadır. Anafartalar Grubu Kumandanı Kurmay Albay Mustafa Kemal Bey, 8 Eylül 1915 günü Fevzi Paşa’ya başsağlığı mektubu gönderir. Fevzi Paşa da aynı cehpede savaşmaktadır: “Mukaddes vatanımızı çiğnemeye çalışan hain düşmana ancak arkadaşlarımızın yüksek gayreti ve canlarını vermeleri sayesinde iyi dersler verilmektedir. Vatanı kurtarmak için şerefli kanlarını büyük bir şevkle veren arkadaşlarımın gayretiyle düşmanın gelecekteki her türlü teşebbüsüne mani olunacağına güvenim tamdır. Ancak bu derecedeki fedakârlık abidesinin gerektirdiği bazı acılara tahammülün zaruri olduğu zatıâlilerince de tasdik edilmiştir. Bu zaruretin mecbur etmesiyle sizi acılara düşüreceği tabii olan biraderinizin şehadeti haberi bendenizi cidden üzmüş ve ağlatmıştır. Merhum şehit biraderiniz 26.5.33’de (8 Ağustos 1915) millet ve memleketin hayat ve memat noktası olan Conkbayırı’nda düşmana atılan safların önündeydi. Üzüntünüze bütün saflığım ve kalpten samimiyetimle katılır ve cenab-ı hakka zatıalilerine ve kederli ailenize iyilik ve sabır ihsan buyurması için yalvarır, sevgi ve dostluğumu arz ederim efendim.”
HABER: SERHAT ERDOĞAN
