Ekonomik krizin ayakkabı sektörünü de olumsuz etkilediğini belirten Kırşehirli ayakkabı tamircisi Bayram Er, “Ayakkabı tamircileri zor durumda. Vatandaş artık ayakkabı bakımı ve tamiri yaptırmıyor” dedi.
Son dönemde yaşanan ekonomik kriz ayakkabı tamircilerini de vurdu. Uzun yıllardır ayakkabı tamirciliği yapan Bayram Er, sektörün zor duruma olduğunu gazetemize anlattı. Er konuşmasında şunları kaydetti;
Yılbaşından önce işlerde hareketlilik vardı ancak yılbaşından sonra iş potansiyelinde ciddi bir düşüş yaşandı “Ayakkabı tamiratında yılbaşında müthiş iş yapıyorduk şu anda işler kesildi. İşlerin düşmesinde pandeminin etkisi zaten vardı ama son yaşanan ekonomik kriz bizi çok etkiledi. İnsanların alım gücü düşünce ayakkabı almayı bırakın tamiratını yaptırmaktan bile kaçınıyorlar. Bu nedenle ayakkabı tamircileri şu anda çok zor durumda” diye konuştu.
Er, iş potansiyelinde baya düşüş olduğunu ifade etti. Malzeme fiyatlarında da ciddi artışların yaşandığına değinen Er, şöyle konuştu:
“Malzeme fiyatları çok fazla arttı. Günlük olarak malzemeye zam geliyor. Kullandığımız ürünler genellikle ithal. Pençe lastik, kösele, topuk kapağı, boya, deri kullanıyoruz. Bunların hepsi ithal ve dövize dayalı. Topuk kapağını 7 liradan alıyorduk şu anda fiyatı 25 lira oldu. Bunun bir de müşteriye yansıması olacak. Biz karımızı fazla koyamıyoruz. Esnaf şu anda müşteriyi kaybetmemek için kendinden fedakârlık yapıyor.”
Döviz kurunda düşüş yaşanmasına rağmen malzeme fiyatlarının artmaya devam ettiğini belirten Er, “Dolar düştü ama fiyatlar artmaya devam ediyor. İnsanlarımız maalesef fırsatçılık yapıyor. Malzeme bulunuyor ancak fiyattan kaynaklı almakta sıkıntı yaşıyoruz. Çünkü satıcı da doların yükselmesini bekliyor satmıyor. Önceden 3-4 tane aldığımız yapıştırıcıyı şu anda tane ile alıyoruz çünkü satıcı fazla ürün vermiyor. Bir de artık ticaret nakite döndü. Önceden hatırı sayılan esnaf arkadaşlar söz karşılığında malzeme alıyordu şimdi söz bile geçmiyor. Paran varsa malzeme alıyorsun yoksa alamıyorsun” diye konuştu.
Er, elektirik ve doğal gaz fiyatlarına gelen zamların da esnafı zor duruma soktuğunu söyledi. Esnafın kira, aidat ve personel giderlerinin de arttığını ifade eden Er, şunları söyledi:
‘‘Genel olarak ayakkabı ve çanta sektörü şu anda çok durgun, yaprak kımıldamıyor. Şu anda kimse üretim yapmıyor. Her şeyin fiyatı yükselince bu malzemecilere de imalatçılara da yansıdı. Bu nedenle üretim yapılamıyor.
Yurt dışından gelen ucuz ürünlerin ayakkabı sektörüne sekte vurduğunu söyleyen Er, özellikle ucuz ürünlerin ayak sağlığını da olumsuz etkilediğine dikkat çekti. Er, “Özellikle Çin malı ürünler ucuza satıldığı için insanlar Çin malına rağbet ediyor. Aslında Çin malı ürünler sağlıksız ve ayak sağlığını tehdit ediyor. Çin’den gelen ürünler Türkiye’de ayakkabıcılık sektörüne ciddi anlamda sekte vurdu. İthal gelen ayakkabılar nedeniyle imalatçılarımız iş yapamıyor.”dedi.
Son yılarda özel siparişlerin de azaldığını söyleyen Bayram Er, vatandaşın artık spor ayakkabıları daha çok tercih etmeye başladığını belirterek “Özel siparişler de eskisi gibi değil. Eskiden haftada en az iki tane özel sipariş yaparken şimdi ayda, yılda bir sipariş alıyoruz. İnsanlar bir de spor ayakkabılara ağırlık verdi. Fantezi ayakkabıya ağırlık veren firma da yok. Bize de ağırlıklı olarak spor ayakkabı tamiratı geliyor. Kışın dahi spor ayakkabı var.” şeklinde konuştu.
İnternetten ayakkabı satışlarına ilişkin değerlendirmede bulunan Er, ayakkabının denenmeden alınmaması gerektiğini ifade ederek, şunları söyledi:
“İnternetten ayakkabı denenmeden alınıyor, tamircilere geliyorlar. Büyük bilinen firmalarda çok fazla sıkıntı olmuyor ama satış yapan bazı firmalarda sıkıntı yaşandığında muhatap bulunamıyor. Ayakkabının aslında bire bir denenip, mağazasından alınması gerekiyor. İnternetten almak isteyenlerde mutlaka bilinen ve güvenilir markaları tercih etmeli.” dedi.
Sektörün her geçen yıl daha kötüye gittiğini ifade eden Er, “Sektörün gidişatı şu anda çok kötü. Bu meslek ölmez ama sayı gittikçe azalıyor. Usta da çırak da yetişmiyor. Sektörümüzün ciddi bir çırak sorunu da var. Şu an kesinlikle çırak yetişmiyor. Gençler bu işleri yapmak istemiyor. Aslında altın değerinde bir meslek yapıyoruz. Bu nedenle gençlerin bu tür meslekleri yapmaya teşvik edilmesi lazım. Ayakkabı tamiri bir şekilde devam eder ama çırak yetişmeyince bizden sonra bu işi yapan kimse bulunamayacak. Böyle de bir çıkmazın içerisindeyiz. Bir noktadan sonra bu meslek de bitecek.” diye konuştu.(İlknur Öncü)
