Kuru Meyve Tü­ke­ti­mi­nin Diyet Üze­rin­de­ki Et­ki­si

Ku­ru­tul­muş mey­ve­ler ül­ke­miz­de ol­duk­ça yay­gın ola­rak kul­la­nıl­mak­ta­dır. Kuru ka­yı­sı, kuru üzüm, kuru incir ço­cuk­la­rın ve biz­le­rin sıkça ye­di­ği­miz ye­miş­ler­den­dir. Son yıl­lar­da bun­la­ra kuru yaban mer­si­ni, dut ku­ru­su, ku­ru­tul­muş erik hatta muz, mango gibi tro­pi­kal mey­ve­ler de ek­len­miş­tir. Artık ev­ler­de daha sağ­lık­lı ol­du­ğu için şe­ker­le­me, şeker ye­ri­ne ku­ru­tul­muş mey­ve­ler ter­cih edil­mek­te­dir diyen Uzman Di­ye­tis­yen Şev­val Uzun konu hak­kın­da açık­la­ma­da bu­lun­du.
Uzun; Ye­di­ği­miz gı­da­la­rın hepsi az veya çok ka­lo­ri içer­mek­te­dir. Bu ka­lo­ri eğer yük­sek yani har­ca­dı­ğı­mız­dan fazla olur ise kilo alımı ger­çek­le­şir.
Ancak bu­ra­da boş ka­lo­ri ve sağ­lık­lı ka­lo­ri alı­mı­na dik­kat etmek önem­li­dir. Şeker ve ben­ze­ri şe­ker­li tatlı, bes­le­yi­ci de­ğe­ri düşük olan ha­mur­lu yi­ye­cek­ler “boş” ka­lo­ri ola­rak de­ğer­len­di­ri­lir. Bu ka­lo­ri­yi almak hem kilo al­ma­ya hem de ye­ter­siz bes­len­me­ye sebep olur. Bu se­bep­le şe­ke­ri hazır sa­de­ce iş­len­miş ra­fi­ne şe­ker­den olu­şan gı­da­lar­dan al­mak­tan ise onun ye­ri­ne ku­ru­tul­muş veya taze meyve yi­ye­rek almak her zaman daha sağ­lık­lı­dır. Bu se­bep­le bolca lif içe­ren, vi­ta­min ve mi­ne­ral içe­ren ku­ru­tul­muş mey­ve­ler yemek sağ­lık­lı bir bes­len­me­nin ge­rek­le­rin­den­dir.
Ancak ku­ru­tul­muş mey­ve­de dik­kat edil­me­si ge­re­ken nokta mey­ve­nin küf­len­me­den doğru yön­tem­ler ile ve doğal ola­rak ku­ru­tul­muş ol­ma­sı­dır. Bu ne­den­le gü­neş­te ku­rut­mak iyi bir yön­tem­dir ancak eğer ku­rut­ma iş­le­mi son­ra­sın­da ürü­nün iyi ku­ru­tul­du­ğun­dan ve küf­len­me­di­ğin­den emin olmak ge­re­kir. Zira küf man­ta­rı çok kolay ya­yı­lır ve gözle gö­rü­le­me­ye­bi­lir. Fazla mik­tar­da alın­dı­ğın­da da ze­hir­len­me­le­re sebep ola­bi­lir dedi.
Uzun, Her gı­da­nın bir ka­lo­ri de­ğe­ri var­dır. Şeker içe­ri­ği yük­sek olan mey­ve­ler ka­lo­ri­si yük­sek olan­lar­dır.
Ay­rı­ca ku­ru­tul­muş meyve boyut ola­rak kü­çül­dü­ğün­den fark et­me­den fazla yi­ye­bi­lir­si­niz.
Nor­mal­de 10-15 üzüm yi­ye­me­ye­bi­lir­si­niz ancak ku­ru­tul­muş bir avuç üzüm yemek ( yak­la­şık 20-25 adet) çok ko­lay­dır.
Bu se­bep­le ku­ru­tul­muş meyve yer­ken adet yahut por­si­yon mik­ta­rı­na dik­kat etmek ge­re­kir.
Ku­ru­tul­muş mey­ve­ler ay­rı­ca, daha fazla lif ve daha fazla an­ti­ok­si­dan sağ­lar. Lif daha yavaş haz­me­di­le­rek sizi daha uzun süre tok tutar. Lif ağır­lık­lı bes­len­mek obe­zi­te, kalp damar has­ta­lık­la­rı ve bazı kan­ser tür­le­riy­le sa­va­şır (kolon kan­se­ri­ne karşı ko­ru­yu­cu et­ki­si tar­tış­ma­lı­dır). Bitki fe­nol­le­ri ba­kı­mın­dan zen­gin bes­le­nen ki­şi­ler­de kalp has­ta­lı­ğı, di­ya­bet, çe­şit­li kan­ser tür­le­ri ve de­je­ne­ra­tif beyin has­ta­lık­la­rı daha az gö­rü­lür.
Bu se­bep­le ye­ni­len mik­ta­ra dik­kat etmek ko­şu­lu ile ku­ru­tul­muş meyve yemek sağ­lık­lı bes­len­me­nin ge­re­ği­dir ve çok fazla ol­ma­mak şar­tıy­la bes­len­me­ye ek­len­me­li­dir.
Ku­ru­tul­muş veya taze olsun kır­mı­zı mey­ve­ler­den fay­da­lan­mak ge­re­kir.
Çünkü ya­pı­lan son araş­tır­ma­lar sağ­lık­lı bir beyin yaş­lan­ma­sı için de kır­mı­zı ve mor mey­ve­le­rin öne­mi­ni gös­ter­miş­tir. yaban mer­si­ni ku­ru­su, erik ku­ru­su, vişne ku­ru­su, çilek ku­ru­su gibi kır­mı­zı, mor mey­ler­den en az bir ta­ne­si sof­ra­nı­za, koy­du­ğu­nuz ku­ru­tul­muş mey­ve­ler ara­sın­da yer al­ma­lı­dır.
Ku­ru­tul­muş mey­ve­ler çocuk bes­len­me­sin­de de önem­li­dir. Zira ço­cuk­la­rın gün için­de kay­bet­tik­le­ri ener­ji­yi ve bü­yü­mek için vü­cut­la­rı­nın ih­ti­yaç duy­du­ğu be­sin­le­ri kar­şı­la­ma­da ku­ru­tul­muş mey­ve­ler­den fay­da­la­nıl­ma­lı­dır.
Bu mey­ve­ler onlar için aynı za­man­da sağ­lık­lı birer atış­tır­ma­lık ola­cak­tır. Yo­ru­lan, ener­ji kay­be­den ço­cuk­lar için ara öğün­de su­nu­la­cak ku­ru­tul­muş mey­ve­ler on­la­ra vi­ta­min, mi­ne­ral, lif ve ener­ji sağ­lar.
Ço­cuk­lar­da da yine por­si­yon mik­ta­rı­na dik­kat edil­me­li­dir.
Tüm gün so­kak­ta oy­na­yan veya spor yapan ço­cuk­lar daha fazla ener­ji har­car­ken evde zaman ge­çi­ren­ler daha az ener­ji har­car.
Bu durum göz önüne alı­na­rak uygun mik­tar­da ku­ru­tul­muş meyve su­nul­ma­lı­dır. Çok fazla ye­nil­di­ği zaman ço­cuk­la­rın­da kilo al­ma­sı­na sebep ola­bi­lir. Di­ya­bet, kilo gibi prob­lem­le­ri olan ço­cuk­la­ra di­ye­tis­yen yahut he­ki­me da­nı­şı­la­rak ve­ril­me­si ge­re­kir. Ne­ti­ce ola­rak bu mey­ve­ler ku­ru­tul­muş da olsa şeker içer­mek­te­dir. Ku­ru­tul­muş ol­ma­sı mey­ve­nin ka­lo­ri­si­ni azalt­maz. Ku­ru­tul­muş mey­ve­yi sev­me­yen ço­cuk­lar için bu mey­ve­ler ılık suda bek­le­ti­le­rek yu­mu­şa­tı­lıp mu­hal­le­bi, ku­ra­bi­ye, mey­ve­li yo­ğurt ha­zır­la­ma­da kul­la­nı­la­bi­lir. Mey­ve­le­ri küçük doğ­ra­ya­rak yo­ğurt­la­rı­na ka­ta­bi­lir­si­niz. Bu şe­kil­de ha­zır­la­na­cak bir yo­ğurt­lu ara öğün yo­ğurt­tan pro­bi­yo­tik, mey­ve­ler­den an­ti­ok­si­dan sağ­la­ya­ca­ğın­dan ol­duk­ça sağ­lık­lı bir ara öğün ola­cak­tır.
Ay­rı­ca kuru meyve ve kuru ye­miş­le­ri bir arada kul­la­na­rak çe­şit­li atış­tır­ma­lık­lar da ya­pa­bi­lir­si­niz. Ancak kuru ye­miş­le­rin de ol­duk­ça yağlı ve ka­lo­ri­li ol­du­ğu unu­tul­ma­ma­lı­dır. Kur ye­miş­ler aler­ji yapma po­tan­si­ye­li yük­sek ol­du­ğun­dan ge­nel­lik­le 2 yaş üzeri ço­cuk­la­ra öne­ri­lir. Fın­dık, kuru dut, kuru ka­yı­sı gibi bir­kaç mal­ze­me­yi birer avuç ron­do­ya yer­leş­ti­re­rek hamur kı­va­mı­na ge­ti­re­bi­lir ve üze­ri­ne ren­de­len­miş Hin­dis­tan ce­vi­zi ile kap­la­ya­rak top şek­lin­de küçük tat­lı­lar ya­pa­bi­lir­si­niz.
Mik­tar ola­rak 2-3 adeti geç­me­yecek kadar ya­nın­da bir bar­dak süt ile ço­cuk­la­ra ikram ede­bi­lir­si­niz. Bu gibi tat­lı­la­rın ya­nın­da ço­cuk­la­ra süt ver­mek şe­ke­rin kana daha yavaş ka­rış­ma­sı­na sebep ola­ca­ğın­dan ani kan şe­ke­ri yük­sel­me­le­ri­ni ön­le­yi­ci ola­rak öne­ri­lir. Ken­di­niz için de aynı yön­te­mi uy­gu­la­ma­nız iyi sonuç ve­re­cek­tir.
Çünkü kan şe­ke­ri­nin ani yük­sel­me­si son­ra­sın­da ani ola­rak düş­me­si­ne ve daha fazla ve sık acık­ma­nı­za neden olur.
Ön­le­mek için ise bir bar­dak süt size yar­dım­cı ola­cak­tır.
(Nur­ten Cey­lan)