Mu­ci­ze­vi Bitki Çoban Çö­ke­rten

La­tin­ce adı “Tri­bu­lus ter­rest­ris” olan Çoban çö­ker­ten; kim­yon­gil­ler fa­mil­ya­sın­dan­dır. Avust­ral­ya kö­ken­li bir bit­ki­dir. Asya, Av­ru­pa ve Ame­ri­ka’da ye­tiş­mek­te­dir. Ül­ke­miz­de Ege ve Ak­de­niz böl­ge­le­rin­de yay­gın ola­rak bu­lu­nur. Top­ra­ğa yatık ola­rak bü­yü­yen, yap­rak­la­rı mer­di­ven gibi yeşil par­ça­lı, taç yap­rak­lı tek yıl­lık otsu bir bit­ki­dir diyen Kır­şe­hir uzun çarşı es­naf­la­rın­dan aktar Özgen Öz konu hak­kın­da açık­la­ma­lar­da bu­lun­du. Öz açık­la­ma­sın­da şun­la­rı kay­det­ti; Çarık di­ke­ni, Demir di­ke­ni, Deve çö­ker­ten, Tur­na­ga­ga­sı, Ço­ba­niğ­ne­si isim­le­riy­le de bi­li­nir. Açık sarı renk­te narin gö­rü­nüm­lü çi­çek­ler açar. Mey­ve­si boy­nuz şek­lin­de sivri uç­la­ra sa­hip­tir.
Bitki is­mi­ni bu di­ken­li mey­ve­ler­den al­mış­tır. Çoban çö­ker­ten bit­ki­sin­den; çoban çö­ker­ten çayı, çoban çö­ker­ten yağı, çoban çö­ker­ten ekst­rak­tı ve ekst­re­si üre­ti­lir. Bu bitki; erkek ve kadın cin­sel sağ­lı­ğı üze­rin­de ol­duk­ça et­ki­li­dir. İkti­dar­sız­lık ve düşük gibi so­run­lar üze­rin­de risk azal­tan et­ki­siy­le bi­li­nen çoban çö­ker­ten bit­ki­si halk ara­sın­da deve çö­ker­ten ve çarık di­ke­ni isim­le­ri ile de anıl­mak­ta­dır. Kök bö­lü­mün­de; sabit yağ­lar, azot, al­ka­lo­it ve resin bu­lun­mak­ta­dır. Kök­le­riy­le top­la­nan bit­ki­nin diğer bö­lüm­le­ri ve çi­çek­le­ri ku­ru­tu­la­rak kul­la­nı­lır. Özel­lik­le mey­ve­le­ri ku­ru­tu­la­rak, üze­ri­ne kay­nar su dö­kü­lür. Bu in­füz­yon yön­te­min­de bit­ki­nin zen­gin içe­ri­ği sı­vı­ya geç­mek­te­dir.
İçe­ri­ğin­de olan tri­bu­lus mad­de­si­nin ka­ra­ci­ğe­rin hor­mon üre­ti­min­de kul­lan­dı­ğı yağ­la­rın emi­li­mi­ne yar­dım­cı ol­mak­ta ve hi­po­fiz be­zin­den tes­tos­te­ron se­vi­ye­si­nin sal­gı­lan­ma­sı­nın art­ma­sı­nı sağ­la­mak­ta­dır. Spor­la uğ­ra­şan­lar da kas ge­li­şi­min­de et­ki­li ol­du­ğun­dan, çoban çö­ker­ten kul­lan­ma­yı ter­cih eder.
Spor­cu­lar fi­zik­sel per­for­man­sı art­tı­rı­cı et­ki­le­ri ne­de­niy­le çoban çö­ker­ten bit­ki­sin­den fay­da­la­na­bi­lir. Kas gü­cü­nü art­tır­dı­ğı gibi, vücut da­ya­nık­lı­lı­ğı da art­tı­rır.
Kul­la­nan­la­ra ruh­sal ve duy­gu­sal açı­dan zin­de­lik verir.
Er­kek­ler­de be­yin­den hi­po­fiz be­zin­den sal­gı­la­nan tes­tos­te­ron hor­mo­nu­nu art­tı­rır, and­ro­po­zun et­ki­le­ri­ni azal­tır.
Er­kek­ler­de pros­tat il­ti­ha­bı­nı önler ve pros­tat ge­li­şi­mi­nin ol­ma­ma­sı­nı sağ­lar.
Er­kek­le­rin sperm ka­li­te­si­ni art­tır­mak­ta ve sa­yı­sı­nın art­ma­sı­na sebep ol­mak­ta­dır. Ay­rı­ca erek­si­yon so­run­la­rı­nın gi­de­ril­me­si için kul­la­nı­lır.(Nur­ten Cey­lan)